W języku hiszpańskim o Peru mówi się: el país de todas las sangres („kraj ludzi każdej krwi”). Określenie to nawiązuje do różnorodności kulturowej państwa położonego nad Oceanem Spokojnym. Jak podaje tamtejsze Ministerio de Cultura, na terenie Peru mieszka aż 55 plemion indiańskich; 51 z nich zamieszkuje nieprzebytą Amazonię, a 4 – wysokie Andy. Zapraszamy Cię na wirtualny spacer pośród plemion Ameryki Południowej. Szybko przekonasz się, że Indianie z Peru to bardzo ciekawi ludzie. A może odwiedzisz ich podczas Twojej wymarzonej wycieczki do kraju dawnych Inków?
Kim są rdzenni mieszkańcy Peru?
Odwiedzając Peru, wielokrotnie spotkasz rdzennych mieszkańców. Zobaczysz, jak w kolorowych strojach i z uśmiechem na ustach witają gości w pobliżu atrakcji turystycznych. Wielokrotnie dostrzeżesz ich również w oddali, jak zajmują się zwierzętami, uprawiają rośliny, pracują, bawią się i odpoczywają.
Najbardziej znani mieszkańcy Peru – Indianie Keczua – zamieszkują Andy. Spotkasz ich m.in. w okolicach Machu Picchu. Dawniej tworzyli część ogromnego imperium inkaskiego; dziś to różnorodna grupa, bez silnego poczucia wspólnoty narodowej.
Uprawa roś liny Quinoa ( czyli komosy ryż owej) znanej w Ameryce Poł udniowej już od 5000lat. C hó w alpak. Z ciepł ej weł ny mieszkań cy tkają naturalnie barwione czapki oraz swetry. Garncarstwo. Indianie z Peru rę cznie tworzą kolorowe naczynia, któ re skrywają inkaskie wzory przekazane im przez ich przodkó w.
Twój wzrok wyłowi Keczua z tłumu i wnętrza środków transportu bez przeszkód – kolorowe wełniane spódnice polleras, tkane tuniki, ciepłe kamizelki, poncza, szale, czapki z frędzlami chullos i nieodłączne sandały ojotas (często robione z… zużytych opon) sprawiają, że nie da się ich nie zauważyć.
Od jeziora Titicaca, aż po peruwiańską dżunglę
Kilkaset kilometrów na południowy wschód, nad jeziorem Titicaca mieszka inny z wielkich ludów Peru – Indianie Ajmara. Od II wieku tworzyli oni bardzo zaawansowaną cywilizację, która w XV stuleciu została podbita przez Inków. Obecnie zajmują się m.in. rolnictwem, hodowlą, rybołówstwem i rzemiosłem. W ich tradycyjnych wierzeniach znajdziemy fascynujące historie: o opiekunach jezior i gór, duchu gradu i lodu mieszkającym na jeziorze Titicaca, a także złośliwych demonach zsyłających choroby, śmierć i trąby powietrzne.
Keczua i Ajmara to tylko dwie z wielu grup Indian, których spotkasz podczas wojaży po Peru. Bądź uważny, a być może uda Ci się poznać lud Uru, budujący pływające wyspy, zamieszkujących Amazonię Tupi-Guarani i Asháninka, lub przedstawicieli innej fascynującej kultury indiańskiej.
Indianie z Peru - kraj ginących języków
W Peru, obok hiszpańskiego, używa się aż 48 języków indiańskich; 4 z nich można usłyszeć w regionie andyjskim, a 44 – amazońskim. Nie są do siebie podobne; tworzą aż 19 rodzin językowych. Najpopularniejsze to język keczua, ajmara, asháninka i awajún. Wiele lenguas originarias znajduje się na skraju wymarcia. Dorośli nie używają ich już do opowiadania bajek dzieciom, a w rozmowach między sobą wybierają hiszpański lub keczua. W ostatnich latach aż 35 języków bezpowrotnie przepadło w odmętach historii, a kolejne kilkanaście może wkrótce podzielić ich los.
Każdy wymarły język to niepowetowana strata. Wraz z nim ginie część dziedzictwa kulturowego danego plemienia, jego legendy i zwyczaje. Język to nie tylko sposób porozumiewania się, to również ważna część tożsamości etnicznej. W ramach troski o dziedzictwo językowe Peru, władze kraju ustanowiły 27 maja oficjalnym świętem języków rodzimych.
Indianie z peru - Tajemnice mieszkańców gór
Chciałbyś poznać sekrety peruwiańskich Indian? Zapytaj ich o to podczas podróży po Peru! Kto wie, może uda Ci się zdobyć ich zaufanie i dowiedzieć niesamowitych rzeczy… Nie musisz jednak czekać do następnego urlopu, uchylimy rąbka tajemnicy już teraz i opowiemy Ci kilka ciekawostek:
- Indianie praktycznie nie mają zarostu, a owłosienie twarzy jest przez nich uważane za nieestetyczne. Nie dotyczy to włosów na głowie, które są ozdobą zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Indianie bardzo późno siwieją, przez długie lata zachowując kruczoczarne włosy.
- Indianie Ajmara porozumiewają się niezwykłym językiem, który uwzględnia, czy opowiadający był świadkiem danego wydarzenia. Jeśli nie widział on szczegółów, nie może ich opisywać ze stuprocentową pewnością. Przejawia się to w bardzo nietypowym podejściu do czasu. Dla Ajmara przeszłość to coś przed nami, podczas gdy przyszłość czai się z tyłu, w mroku, jako coś, czego oczy jeszcze nie widziały.
- Andyjscy Indianie mieszkają na terenach położonych nawet ponad 5000 m n.p.m. Bardzo dobrze znoszą duże wysokości. Jest to związane ze stuleciami życia w górach – ich organizmy przyzwyczaiły się do niższego ciśnienia atmosferycznego. W szybkiej aklimatyzacji pomaga dodatkowo tajna broń – liście krasnodrzewu pospolitego, czyli koki. Żucie tej świętej rośliny dodaje Indianom siły.
Poleć w odwiedziny do... Peruwiańskich Indian
Organizowana przez nas wycieczka do Peru to świetna okazja, aby lepiej poznać Indian, porozmawiać z nimi i podejrzeć, jak żyją. Podczas wyprawy nie tylko zobaczysz najważniejsze atrakcje kraju, ale również przenocujesz w domach rodzimych mieszkańców. Wczujesz się w klimat kraju, posłuchasz niezwykłych historii i poznasz miejscowe legendy. Będąc w wysokich Andach, koniecznie poproś swoich gospodarzy, aby opowiedzieli Ci romantyczną legendę o zakazanej miłości pięknej córki boga Inti – Huandoy i biednego śmiertelnika Huascarána. Odwiedzając rodziny Ajmara, nie zapomnij zapytać ich o pochodzenie jeziora Titicaca. Być może opowiedzą Ci więcej niż jedną historię…
Magdalena Białek
Mił
