Peru jest bardzo zróżnicowanym krajem, zarówno pod względem kulturowym, jak i geograficznym. To zróżnicowanie ma swoje odzwierciedlenie także w panującym tu klimacie. Jest to ważna kwestia, szczególnie kiedy planujesz wycieczkę do Państwa Inków. Zaplanuj tak Twój pobyt w Peru, by panujący tam klimat nie wpłynął ujemnie na pozytywny klimat Twojej wycieczki.
Wyobraź sobie, że jest połowa marca, nastała więc kalendarzowa wiosna. Jednak za oknem wieje, zacina deszcz, prószy śnieg, a temperatura ledwo przekracza 0 stopni Celsjusza. Co by tu zrobić, gdzie by tu wyjechać? Gdyby interesowało Cię leżenie na leżaku pod palmą, to udałbyś się zapewne do Egiptu, na Wyspy Zielonego Przylądka lub na Zanzibar. Jednak Ty chcesz zwiedzać, poznawać i wędrować. A gdybyś tak pojechał na wyprawę do Peru?
Klimat Peru. Kiedy najlepiej pojechać?
Dlaczego początek roku jest odpowiednią porą na zwiedzanie Peru? Bo w Ameryce Południowej, czyli na półkuli południowej, pory roku są odwrotne niż w Europie.
Pamiętać trzeba jednak, że z uwagi na zróżnicowanie klimat Peru dzieli się na trzy główne strefy:
- Selva, czyli Amazonia i Machu Picchu (czyt. Maczupikczu) – najlepszy okres na wyjazd od czerwca do października,
- Costa, czyli Wybrzeże – najlepszy okres na wyjazd od stycznia do marca,
- Sierra, czyli Andy – najlepszy okres na wyjazd od czerwca do września.
Najcieplejszymi miesiącami w Peru są styczeń, luty i marzec. Do kąpieli w Oceanie najlepszy jest luty. Biorąc pod uwagę liczbę godzin słonecznych w ciągu doby, to warte uwagi są także październik, listopad i grudzień.
Między listopadem a kwietniem panuje w Peru pora deszczowa. Deszcz może znacznie utrudnić zwiedzanie – głównie w Amazonii wiele dróg jest nieprzejezdnych i powstają błotne lawiny. Chyba że w planie masz zdobywanie amazońskich rzek. Opady podnoszą stany wód, co umożliwia dopłynięcie w najbardziej niedostępne zakątki rzek.
Natomiast najzimniejszymi miesiącami są lipiec, sierpień i wrzesień. Najwyższe notowane temperatury w Peru w lipcu i sierpniu wyniosły 16°C, a we wrześniu 17°C – czyli jak widzisz nie za ciepło. Wyprawę do Peru można też zaplanować między majem a czerwcem lub wrześniem a październikiem — wtedy również nie będziesz narzekał na chłód i deszcze.
Klimat Peru a regiony geograficzne
Warunki meteorologiczne i klimat w Peru są ściśle związane z danym regionem geograficznym. Na obszarze Peru przenika się osiem naturalnych regionów, wśród których wyróżniamy pasy wybrzeża, łańcuchy górskie i las tropikalny. Strefy i regiony geograficzno-przyrodnicze mają różne powierzchnie, a w zależności od położenia nad poziomem morza zachodzą w nich gwałtowne zmiany klimatu.
Chala – region wybrzeża
Najdłuższym regionem jest pas wybrzeża, zwany chala (w języku keczua słowo „chala” odnosiło się do rybołówstwa morskiego). Ten nadbrzeżny region charakteryzuje się dużą wilgotnością powietrza, strefą najmniejszych opadów atmosferycznych oraz największego zachmurzenia. Ten nietypowy klimat jest wynikiem morskiego prądu Humboldta, przemieszczającego się blisko wybrzeża z kierunku południowego na północ. Dodatkowo naturalna bariera w postaci Andów, która skutecznie ogranicza opady deszczu.
Wiesz, jak wygląda zima na peruwiańskim wybrzeżu? Od czerwca do września na półkuli południowej wilgoć kondensuje się i przybiera postać mgły, zwanej garúa. Jest to gęsta mgła wraz z mżawką, umożliwiająca wegetacje karłowatej roślinności i przeżycie mniejszym zwierzętom. Wybrzeże Peru to jeden z najbardziej pustynnych obszarów Ameryki Południowej, obejmujący wąski pas nizinny, o szerokości zmiennej od 20 do 150 km, wznoszący się stopniowo od Oceanu Spokojnego w kierunku Andów.
Yungas
Yungas jest mocno zróżnicowane. Są to pofałdowane strefy rozciągające się na wysokości od 500 do 2300 m n.p.m. Panuje tu klimat gorący, wilgotny i niesprzyjający do osiedlania się przez ludzi. Zaaklimatyzowały się tu jednak liczne gatunki roślin jadalnych, a miejscowi rolnicy wyspecjalizowali się w uprawie bawełny czy nawet koki.
Yungas jest bardzo różnorodna:
- Na zboczach zachodniej kordyliery określana jest jako yunga marítima.
- Yunga fluvial, w dolinach interioru i wąwozach wznosi się na wysokość 1000-3000 m n.p.m.
klimat peru. Wyżyny
Wyżyna Peru składa się z pasm górskich, biegnących z północnego zachodu na południowy wschód. Jest to mieszanka ośnieżonych grzbietów, głębokich dolin, wąwozów i płaskowyżów leżących na wysokości od 3000 do przeszło 6000 m n.p.m. Znajdują się tu dwa obszary:
- paramos – na północy Peru, klimat wilgotny, wosoko położone płaskowyże.
- punas – na południu i w części środkowej kraju. Wysoko położone i suche obszary stepowe, gdzie okres deszczowy trwa od grudnia do marca.
Strefa umiarkowana
W tym andyjskim regionie Peru panuje chłodny i przyjemny klimat, są to więc idealne warunki do osadnictwa. Region ten znajduje się na zboczach Andów, na wysokości 2000-3500 m n.p.m. w części środkowej i nieco niżej w części północnej. Klimat charakteryzuje się regularnymi porami deszczowymi, co wpływa na dynamiczny rozwój rolnictwa.
Suni – strefa deszczowa
Słowo „suni” pochodzi od nazwy rośliny trawiastej, którą uprawiano na północy na wysokości 3000-3500 m n.p.m. i w środkowych Andach na wysokości 3500-4500 m n.p.m. Region suni jest strefą klimatyczną, w której ilość opadów jest większa, ale nie zapobiega to bardzo dużym wahaniom temperatury między dniem a nocą. Klimat ten sprzyja powstawaniu dużych skupisk ludności. Osadnicy wykorzystywali panujące tu klimat, poddając żywność naturalnemu procesowi konserwacji, co pozwoliło magazynować ją przez długie lata.
klimat peru. Andy
Andy to najdłuższe na świecie pasmo górskie. Są górami fałdowymi, ciągnącymi się na długości przeszło 7000 km i szerokości zmiennej od około 160 do 920 km. Rozciągają się wzdłuż całego zachodniego wybrzeża Ameryki Południowej i obejmują oprócz Peru, także Kolumbię, Ekwador, Boliwię, Chile, Argentynę i Wenezuelę. W Andach panuje klimat suchy, z ciepłymi dniami oraz chłodnymi nocami.
Puna
Puna to obszar wielkich równin na wysokości ponad 4000 m n.p.m. Równiny rozdzielone są jeziorami oraz głębokimi i stromymi wąwozami, w których ziemia jest niemal całkowicie jałowa. Puna w języku andyjskim oznacza „sen”. Ma to zapewne związek z małą ilością tlenu i rozrzedzonym powietrzem wywołującym ospałość i złe samopoczucie. U osób niedostosowanych do takich warunków środowiska może to wywoływać zmęczenie i utrudniać wykonywanie wszelkich czynności. Klimat tego regionu jest zimny, co uniemożliwia rozwój rolnictwa, sprzyja natomiast hodowli lam i alpak.
Altiplano
Jest to obszar obejmujący południe Peru, jezioro Titicaca oraz północną Boliwię. Wysoko położony płaskowyż ma pustynny charakter o suchym klimacie. Altiplano, czyli popularną wśród turystów wyżynę znajdującą się na południu Peru, najkorzystniej odwiedzić między majem a wrześniem. Temperatura nie spada wówczas poniżej 22°C, a opady deszczu lub śniegu są rzadkością.
Janca
Janca to region wiecznych śniegów, leżący powyżej 4800 m n.p.m. Warunki tu panujące nie pozwalają na stale osadnictwo, chociaż badania archeologiczne potwierdzają budowane w tej strefie świątynie i grobowce.
Selwa – las tropikalny
Selva to lasy tropikalne w rejonie Andów. Ludy andyjskie zwały ten obszar „rupa-rupa”. Określenie to pochodzi od słowa „rupacini”, co znaczy „palić się słonecznym ogniem”. Region ten obejmuje wschodnie zbocze Andów. Poniżej wschodniej yunga zwanej „deszczową”, na wysokości 2000-1000 m n.p.m. panują wysokie temperatury, jest gęsta roślinność lasu tropikalnego. Na wschodzie, na wysokości od 400 m n.p.m znajduje się region anti, wyznaczając granice selwy, otwierającej się na równinę Amazonki. Region zwany także hualla „miejsce obfitego ziela” lub omagua „region słodkowodnej ryby”.
klimat peru. Amazonia
W Puszczy Amazońskiej pogoda dopisuje niemal przez cały rok, ale pamiętaj, że to region dość burzliwy i wybitnie wilgotny. Dlatego najlepszy okres na eksplorację Amazonii przypada od końca kwietnia do listopada. Od czerwca do października to najlepszy czas na wyprawę do dżungli – dużo słońca, ciepłe noce, najniższa wilgotność. Pamiętaj także o tym, że najmniej moskitów (które mogą przenosić malarie lub żółtą febrę) będzie Cię atakować między czerwcem a wrześniem. Temperatura średnio wynosi 24-32°C, ale może sięgać nawet 40°C.
Jaki wpływ na klimat Peru ma "El Niño"?
Jak już wspomniałem wcześniej na klimat Peru ma wpływ zróżnicowanie terenu. Jednak decydującym o klimacie czynnikiem jest zjawisko, które nazywa się „El niño”. Nazwa „El niño” (oznaczająca w języki hiszpańskim „Dzieciątko”) związana jest z klimatem Ameryki Południowej oraz pośrednio ze świętami Bożego Narodzenia. Zjawisko to występuje na Oceanie Spokojnym, jest szczególnie odczuwane w regionach tropikalnych i subtropikalnych, ale oddziałuje również na obszary Oceanu Indyjskiego i Atlantyku, rozlegle tereny kontynentalne Azji, Oceanii i Ameryki.
Zjawisko swym działaniem znacząco wpływa na życie kontynentu. Powoduje wzburzenie wód morskich i atmosfery. To z kolei wpływa na temperaturę Pacyfiku oraz rozwój jego fitoplanktonu, któremu w innych okresach sprzyja zimny prąd Humboldta. El Ninio wpływa również na system opadów. Uaktywnia się z częstotliwością od dwóch do siedmiu lat. Trwa od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy, zazwyczaj między grudniem a kwietniem.
Zjawisko powstaje, gdy osłabiają się wschodnie wiatry pasatowe, a ciepła woda zachodniego Pacyfiku płynie aż do tropikalnych wybrzeży kontynentu. Tę warstwę wody, o głębokości 150 metrów, pokrywa zimny prąd Humboldta, co uniemożliwia opływanie amerykańskiego wybrzeża. W związku z tym zwierzęta morskie zmuszona jest do ucieczki.
Klimat Peru - Wnioski
Jak pewnie zauważyłeś, klimat Peru jest bardzo zróżnicowany. Z tego powodu trudno wybrać konkretną porę roku, która byłaby idealna na zwiedzanie tego kraju. Zwłaszcza gdy touroperator proponuje nam wycieczkę na kilkanaście dni i proponuje odwiedzenie większości turystycznych atrakcji Państwa Inków. Dlatego organizację wycieczki lepiej powierzyć osobom, które mają doświadczenie i działają na miejscu. Sprawdź stronę polskiego biura podróży w Peru. Poznaj programy klasycznych wycieczek oraz wypraw poza utartym szlakiem.
Autorem materiału jest Tomasz Szczerba, pasjonat Peru oraz twórca strony internetowej o kulturze Inków.
